- Οι απίστευτοι ισχυρισμοί ότι, επειδή ο Π. Ρέις (τον 15ο αιώνα) χαρτογράφησε πρώτος μέρη του Νότιου Πόλου, έχει αξιώσεις στην περιοχή!
Βρίσκεται, άραγε, και η... μακρινή Ανταρκτική στα «σύνορα της καρδιάς» του Ερντογάν;
«Η τουρκική σημαία κυματίζει στην Ανταρκτική χάρη σε Τούρκους ερευνητές σε επιστημονική αποστολή» έλεγε το tweet που ανάρτησε τον περασμένο Απρίλιο το γραφείο Τύπου του τότε πρωθυπουργού της γείτονος Αχμέτ Νταβούτογλου.
Αυτό ίσως δεν θα αποτελούσε αξιοσημείωτη είδηση, αν προ ημερών ο υπουργός Επιστημών, Βιομηχανίας και Τεχνολογίας Φαρούκ Ουζλού δεν αποκάλυπτε θέμα εδαφικών διεκδικήσεων (και) στον Νότιο Πόλο!
Μάλιστα, τις... απίστευτες δηλώσεις, που δείχνουν -αν μη τι άλλο- τον ρόλο παγκόσμιας δύναμης που επιδιώκει να διαδραματίσει η Τουρκία, επιχειρεί να τις θεμελιώσει, όπως φαίνεται, σε ένα ιστορικό έγγραφο.
Συγκεκριμένα, τον Πορτολάνο, τον περίφημο χάρτη του κόσμου που δημιούργησε ο ελληνικής καταγωγής (πλην εξωμότης) Πίρι Ρέις, ο περίφημος χαρτογράφος και θαλασσοπόρος του 15ου αιώνα, που θεωρείται ένας από τους ιδρυτές του οθωμανικού στόλου.
Εναν χάρτη που συμπεριελάμβανε στο κατώτερο τμήμα του, εν έτει 1513, και τμήματα της Ανταρκτικής.
«Ετοιμάζουμε έναν νέο χάρτη» δήλωσε ο υπουργός του Ερντογάν.
«Θέλουμε να τον παρουσιάσουμε στο μουσείο, όπου εκτίθενται τα έγγραφα των κρατών που διεκδικούν κυριότητα της Ανταρκτικής. Θέτουμε ζήτημα, επειδή ο Πίρι Ρέις ήταν ο πρώτος άνθρωπος που απεικόνισε την Ανταρκτική σε χάρτη».
Η Τουρκία αποτελεί από το 1996 μέλος της Συνθήκης της Ανταρκτικής (όπως και η Ελλάδα από το 1987), όμως έως τώρα δεν ήταν μεταξύ των επτά κρατών που εγείρουν εδαφικές διεκδικήσεις (συγκεκριμένα οι Αργεντινή, Χιλή, Αυστραλία, Γαλλία, Νέα Ζηλανδία, Νορβηγία και Βρετανία).
Τώρα φαίνεται ότι επιδιώκει να το αλλάξει αυτό, για πρώτη φορά από την υπογραφή της συνθήκης το 1959, μάλλον με το σκεπτικό ότι υπήρξε ζήτημα τουρκικής... ανακάλυψης της ηπείρου.
Και παρότι το άρθρο IV της συνθήκης κατοχυρώνει την αδυναμία ύπαρξης νέας διεκδίκησης, τουλάχιστον για όσο καιρό βρίσκεται σε ισχύ.
Το ωκεανογραφικό
Αν και η Ανταρκτική περιορίζεται μόνο για «ειρηνική χρήση» από το ίδιο έγγραφο, δικαιολογείται η παρουσία στρατιωτικού προσωπικού και εξοπλισμού για τους σκοπούς της επιστημονικής έρευνας ή «για οποιονδήποτε ειρηνικό σκοπό».
Ολα αυτά οδηγούν στο να δει κανείς με νέο μάτι την τουρκική ερευνητική παρουσία (όπως και κάθε άλλη επιστημονική παρουσία, άλλωστε). Σύμφωνα με τον Ουζλού, η Τουρκία θα στείλει ερευνητές από το τεχνικό πανεπιστήμιο της Κωνσταντινούπολης και άλλα ανώτατα ιδρύματα, όταν θα είναι καλοκαίρι στην Ανταρκτική, με σκοπό την ίδρυση εκεί επιστημονικής βάσης.
Το όνομα του Πίρι Ρέις είναι γνωστό στους περισσοτέρους κυρίως εξαιτίας του ωκεανογραφικού σκάφους με το ίδιο όνομα, το οποίο είχε εμπλακεί στην ελληνοτουρκική κρίση του 1987. Γ
εννηθείς περί τα 1470 σε ένα ψαροχώρι στην ευρωπαϊκή πλευρά των στενών της Καλλίπολης, ο Πίρι Ρέις (ρεΐσης σημαίνει πλοίαρχος) φέρεται, σύμφωνα με ιστορικές πηγές, ότι είχε χριστιανούς -το πιθανότερο Ελληνες- γονείς, ενώ κάποιοι θέλουν το «Πίρι» να προέρχεται από το ελληνικό Πύρρος. Σε κάθε περίπτωση, ο πατέρας του τον έθεσε υπό την προστασία του ξαδέλφου του και γνωστού κουρσάρου της εποχής Κεμάλ Ρέις, τον οποίο αργότερα κάλεσε ο σουλτάνος Βαγιαζίτ να αναλάβει -όπως και ο Πίρι- ναύαρχος του οθωμανικού στόλου.
Ο Πορτολάνος σχεδιάστηκε από τον ίδιο επάνω σε δέρμα γαζέλας και περιελάμβανε την Πορτογαλία, την Ισπανία, τη δυτική Αφρική, τον κεντρικό και τον νότιο Ατλαντικό, την Καραϊβική, το ανατολικό μισό της νότιας Αμερικής και τμήματα της Ανταρκτικής. Στην άκρη του χάρτη, σημείωσε ότι «είναι ο μοναδικός χάρτης στο είδος του». Το τουρκικό επιχείρημα περί πρώιμης ανακάλυψης «πατά» πάνω στο ότι η πρώτη επιβεβαιωμένη θέαση της ηπείρου (που θα μπορούσε να δώσει και στοιχεία για χαρτογράφηση) έγινε μόλις το... 1820 από τη ρωσική αποστολή του Φάμπιαν Γκότλιμπ φον Μπέλινγκσχαουζεν και του Μιχαήλ Λαζάρεφ...
Tης κ.Μ.Μπούτση
